تنگی مجرای نخاعی کمر
تنگی مجرای نخاعی موجب درد در ناحیه پشت و پا می شود، تنگی مجرای نخاعی کمری زمانی ایجاد می شود که مجرای نخاع و مجرای عصبی در ناحیه پشت تنگ شده و به نخاع و ریشه های عصب فشار وارد می کند. اکثر افراد دارای تنگی مجرای نخاعی، رفته رفته با افزایش سن متوجه این بیماری می شوند، اگرچه تعداد کمی از افراد به صورت مادرزادی با این بیماری متولد می شوند.
• آرتروز ستون فقرات (استئوآرتروز، اسپاندیلیتیس) ممکن است در برآمدگی استخوانی که در مفاصل گسترش می یابد نقش داشته باشد.
• برآمدگی استخوانی (موسوم به استئوفیت) ممکن است تا مجرای ستون فقرات و یا ریشه های عصبی ناحیه کمر پیش رود و موجب ایجاد فشار در نخاع یا اعصاب شود.
• ممکن است آسیب های دیسک انحطاطی در ناحیه پشت در ایجاد بیماری تنگی مجرای نخاعی نقش داشته باشد. دیسک موجب ایجاد فتق در نزدیکی مجرای عصبی شده و در نتیجه ریشه عصب نخاعی تحت فشار قرار می گیرد.
• لغزش مهره
• کژپشتی کمری حاد
• ممکن است در بیماران مبتلا به تنگی مجرای نخاعی مادرزادی (مثل آکندروپلازی، کوتاهی قد) علائم بیماری از سن ۱۵ سالگی افزایش یابد.
• غالباً زمانیکه نخاع یا ریشه های عصبی تحت فشار قرار می گیرند، درد و سایر علائم بیماری گسترش می یابند.
غالباً در بیماری تنگی مجرای نخاعی کمری، یکی از سه سطح ناحیه پشت تحت تاثیر قرار می گیرد: L3-L4، L4-L5، و L5-S1. گاهی اوقات هم بیش از یک سطح تحت تاثیر قرار می گیرد.
نواحی قرمز نشاندهنده فشردگی نخاع/ریشه عصبی ناشی از بیماری تنگی مجرای نخاعی کمری است
علائم تنگی مجرای نخاعی در ناحیه پایین کمر
ممکن است درد ناحیه پشت در قسمت باسن، پاها دیسکو ماهیچه ساق پا پخش شود. گاهی اوقات به درد قسمت پا و ماهیچه ساق پا، شلی ستون فقرات گفته می شود. شکایت بسیاری از بیماران مبتلا به تنگی مجرای نخاعی کمری این است که آنها قبل از شروع درد پا قادر به راه رفتن در مسافت های طولانی نیستند. حتی بعد از نشستن یا دراز کشیدن، درد پا بعد از پیاده روی مجدد بازمی گردد.
ممکن است درد پا با عناوین شبه سیاتیک یا گرفتگی عضلات توصیف شود. میزان درد بین خفیف و شدید متغیر است و ممکن است دائمی یا موقتی باشد. به ندرت تنگی مجرای نخاعی منجر به فلجی می شود. با این حال گاهی اوقات، ممکن است درد و علائم آن وخیم تر شود (مثل حالت بیحسی، ضعف و سستی).
عمل جراحی ستون فقرات
عمل جراحی ستون فقرات در صورتی پیشنهاد می شود که درمان های دیگر (مثل تزریق های فقراتی) بی تاثیر باشند، و علائم بیماری شدید و پیشرونده باشند. شیوه های متفاوتی برای عمل جراحی وجود دارند که جراح ستون فقرات یا جراح اعصاب ممکن است آن شیوه را برای درمان بیماری تنگی مجرای شما انتخاب نماید. نوع عمل بستگی به علت تنگی مجرای نخاعی دارد.
• در شیوه «تقلیل فشار»، استخوان یا ماده دیسک فشارآورنده بر نخاع یا ریشه های عصبی برداشته شده و بدین ترتیب مجرای عصبی وسیع می شود.
• ممکن است بیماری دیسک انحطاطی یا لغزش مهره در بی ثباتی فقراتی نقش داشته باشد.
• ممکن است شیوه عمل شامل استفاده از ابزار و آلات متصل کننده فقرات در جهت تثبیت ستون فقرات کمری باشد.
بعد از عمل جراحی ستون فقرات
معمولا بعد از جراحی، به خصوص دو روز اول بعد از عمل، احساس ناراحتی و درد بعد از عمل وجود دارد. زمانیکه در بیمارستان بستری هستید یا در منزل در حال سپری کردن دوران بهبودی هستید، جراح شما برای کمک به کاهش ورم و درد، داروهایی را برای شما تجویز می کند. با توجه به پیچیدگی عمل و سلامت عمومی، برخی از بیماران یک روز بعد از عمل می توانند بنشینند و از تخت بلند شوند. آغاز فعالیت همراه با کمک و در حد تحمل فرد به صورت تدریجی می باشد.
علائم تنگی مجرای نخاعی
لازم است که برای دستیابی به بهترین درمان بیماری تنگی مجرای نخاعی شما، علائم بیماری تشخیص داده شوند. از آنجائیکه بیماری تنگی مجرای نخاعی به تدریج و با افزایش سن گسترش می یابد، علائم آن هم به تدریج گسترش یافته و به تدریج تشدید می شود. همچنین علائم بیماری می توانند تا حد زیادی متفاوت باشند. ممکن است به هیچ وجه علائم بیماری در شما آشکار نشود، چراکه همیشه تنگ شدن مجرای ستون فقرات یا سایر کانال ها باعث ایجاد فشردگی در نخاع یا رشته های عصبی نمی شود. اما زمانیکه ستون فقرات یا رشته های عصب شما تحت فشار قرار گرفته و فشرده می شوند، شما احساس درد خواهید کرد.
علائم بیماری شما به این مورد هم بستگی دارد که کدام قسمت از ستون فقرات شما تنگ شده است. به طور کلی، بیماری تنگی مجرای نخاعی بر ناحیه پشت (ستون فقرات کمری) یا گردن شما (ستون فقرات گردنی) تاثیر می گذارد. معمولا بروز تنگی مجرا در ناحیه وسط کمر شما (ستون فقرات پشت قفسه سینه) رایج نیست.
علائم تنگی مجرای نخاعی کمری
بیماری تنگی مجرای نخاعی در ناحیه پشت تحتانی (ستون فقرات کمری) می تواند موجب درد یا گرفتگی عضلات پا در حین ایستادن های طولانی مدت یا پیاده روی در شما شود. احساس ناراحتی زمانی در شما تسکین می یابد که شما به جلو خم شوید یا بنشینید، اما زمانیکه مجددا به حالت عمودی می ایستید درد شما بازمی گردد. به این مسئله اینگونه فکر کنید: هنگامیکه در فروشگاه گشت می زنید، آیا خم شدن به روی چرخ فروشگاه موجب کاهش درد شما می شود؟ دردی که بدین طریق کاهش می یابد معمولا ناشی از تنگی مجرای نخاعی کمری شماست. معمولا به این نوع درد ««شبه لنگی»، «لنگی کاذب»، یا «لنگی موقت دارای ریشه عصبی» اطلاق می شود.
سایر علائم تنگی مجرای نخاعی کمری به جزء درد ممکن است شامل بیحسی، سستی یا حس سوزش در پا باشد.
در موارد حاد تنگی مجرای نخاعی کمری، ممکن است اعصاب ناحیه مثانه یا روده تحت فشار قرار گیرد که می تواند منجر به بی اختیاری نسبی یا کامل دفع شود. اگر در کنترل دفع ادرار یا مدفوع مشکلاتی دارید، حتماً باید بلافاصله درصدد درمان دارویی آن برآیید.
علائم تنگی مجرای نخاعی گردنی
تنگی مجرای نخاعی در قسمت گردن شما (ستون فقرات گردنی) می تواند باعث ایجاد درد در ناحیه گردن و کتف شما شود. ممکن است دست شما تحت پرتودرمانی قرار گیرد. تنگی مجرای نخاعی گردنی می تواند موجب سردرد، کرخی و بیحسی، یا سستی ماهیچه ها شود. همچنین می تواند بر اعصاب کنترل کننده تعادل شما، تاثیر گذارد که منجر به بی دست و پایی یا حالت افتادن در شما می شود. درد ناشی از تنگی مجرای نخاعی گردنی ممکن است به صورت گهگاهی یا مزمن باشد، و همچنین از حالت خفیف تا شدید باشد.
علل تنگی مجرای نخاعی
شما باید بدانید که چه چیزی موجب درد شما می شود چراکه آگاهی از آن، بر گزینه های درمان شما تاثیر دارد.
تنگی مجرای نخاعی ابتدایی در مقابل اکتسابی
پزشکان برای دسته بندی تنگی مجرای نخاعی دو روش دارند. گروه اول را ابتدایی می نامند، بدین معنا که شما از زمان تولد مبتلا به آن بوده اید و به عنوان نقص از ابتدای تولد تلقی می شود. در برخی افراد، مجرای نخاعی از همان هنگام تولد درمقایسه با سایرین، تنگ تر و باریک تر است و ممکن است تا اواخر زندگی مشکلاتی را نشان ندهد. به این شکل از تنگی مجرای ارثی، سندروم پایه کوتاه اطلاق می شود. این بیماران بسیار مستعد ابتلا به تنگی مجرا در میانسالی می باشند.
تنگی مجرای نخاعی ابتدایی، به ویژه در مقایسه تنگی مجرای نخاعی اکتسابی، رایج و متداول نیست.
تنگی مجرای نخاعی اکتسابی، نتیجه بیماری یا آسیب به ستون فقرات است که در ادامه به انواع اصلی آن اشاره خواهد شد.